اخذ ایزو
سازمان جهانی ISO در سال 1926 با عضویت 25 کشور فعالیت خود را آغاز کرد. کلمه یا واژه ISO مخفف عبارت international organization for standardization به معنی سازمان بین المللی استاندارد سازی می باشد. مقر اصلی این سازمان در کشور سوئیس و شهر ژنو می باشد. هدف از راه اندازی این سازمان تدوین و یکپارچه کردن استاندارد در سطح بین المللی ، کمک و ایجاد تسهیلات تجارت بین المللی ، کمک به تولید کنندگان و سازمان های خدماتی و ارائه دیدگاه مناسب به مصرف کننده و همچنین توسعه همکاری بین المللی در زمینه های علمی ، تکنولوژی و اقتصادی و.. می باشد.
هم اکنون این سازمان با عضویت 132 کشور به فعالیت خود ادامه می دهد و در مسیر خود با اصلاح زیر ساخت های استاندارد در تلاش برای استاندارد سازی تمامی زیر ساخت ها و زمینه های اقتصادی در فرهنگ اجرای صحیح و مناسب کار بر طبق یکسری ضوابط و معیار های بین المللی می باشد . موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران نیز در عضویت این سازمان به عنوان یکی از اعضاء اصلی فعالیت دارد. این سازمان تاکنون 11950 استاندارد با کمک 2856 کمیته و زیر کمیته و بالغ بر سی هزار کارشناس تدوین و انتشار داده است .
استاندارد های ایزو در زمینه های مختلف تدوین و منتشر می شوند . از مهم ترین این استاندارد ها ، می توان به استاندارد های مدیریت کیفیت ، مدیریت زیست محیطی ، صلاحیت آزمایشگاه ها ، سیستم مدیریت و ایمنی و بهداشت شغلی و ... اشاره کرد .
این استاندارد ها به مشتریان و سازمان های دیگر کمک می کند تا با مقایسه کارکرد شرکت ها و سازمان های دیگر در خصوص کیفیت محصولات ، میزان پیشرفت شرکت ها ، ممیزی ها و انطباق ها و همچنین کنترل عدم انطباق های خود و تلاش آنها برای جلب رضایت مشتریان به نتیجه گیری بهتر دست یافته و همواره بتوانند از بین تامین کنندگان خود بهترین را انتخاب نمایند.در واقع شرکت هایی به سمت در یافت این استاندارد ها حرکت می کنند که همواره از کیفیت محصولات خود و نحوه کنترل تمامی ورودی ها و خروجی ها ، نوع تولید و کنترل کیفیت و رضایت مشتریان خود اطمینان داشته و میخواهند این اطمینان را به جامعه جهانی نیز اثبات کنند.
هر چند برای اخذ استاندارد های بین المللی ایزو وجود یکسری پارامتر ها در شرکت ها نیاز است ولی تمامی ارگان های دولتی و غیر دولتی ، حقیقی و حقوقی چنانچه تمایل داشته باشند تا محصولات خود را به جامعه جهانی معرفی نمایند و در مسیر بهبود عملکرد خود گام بردارند می توانند با مشاورینی که در این زمینه تخصص لازم را داشته عقد قرار داد نمایند و به کمک آنها مسیر تعالی و پیشرفت خود را هموار سازند . در این خصوص همانگونه که قبلا اشاره شد توسط سازمان جهانی iso کتابچه های استانداردی تهیه و تدوین شده است که با ترجمه های مختلف در اختیار کشورهای عضو قرار می گیرد.
رعایت مفاد این کتابچه ها و رسیدن به درصد مورد توافق استاندارد در واقع اولین گام حضور در این عرصه بوده و نگهداری و پیشرفت و و مهمتر از همه بهبود مستمر در فرآیند های تعریف شده شرکت باعث پیشرفت هر چه بیشتر شرکت ها خواهد شد که این موضوع با سابقه شرکت ها و نوع استاندارد های مربوطه آنها سنجیده می شود . هر چند طبق تعاریف خود این استانداردها دریافت هر کدام از این مدارک در واقع مبین این مطلب است که حداقل های مورد نیاز در این زمینه استاندارد را شرکت دریافت کننده دارا می باشد .
استاندارد های ایزو و استاندارد های کیفیت مقوله های مجزا از همدیگر می باشند . استاندارد های ایزو یا همان تضمین کیفیت در واقع کیفیت یک سازمان یا شرکت را مورد بررسی قرار می دهند و به محصول تولیدی ارتباط مستقیم ندارند. یعنی کیفیت محصول را بررسی نمی کنند ولی عوامل تاثیر گذار بر کیفیت محصول را مورد سنجش و بررسی قرار می دهند این موارد مربوط به فرآیند های مختلف اجرایی سازمان مانند روش های اجرایی ، دستورالعمل ها ، نحوه کنترل و سرکشی ها ، شناسایی و رفع عدم انطباق ها با صدور اقدام های اصلاحی و اقدامات پیشگیرانه ، نوع نگرش مدیریت و ... می باشند که در واقع رهنمودهای موثری برای مدیران ارشد و میانی سازمان ها و شرکت ها در خصوص همه ابعاد و فرآیند های سازمان برای رسیدن به حد مطلوب می باشد هر چند هیچ موقع از نظر استاندارد 100% وجود ندارد و همیشه مواردی برای بهبود وجود دارد .
طبقه بندی این استاندارد ها متفاوت بوده به شکلی که برخی از این استاندارد ها وجهه همگانی داشته و حتی به عنوان پیش نیاز برای سایر استاندارد ها شناخته می شوند و برخی بصورت اختصاصی تعریف شده اند . این استاندارد ها غالبا دارای یک شماره سری می باشند که هر گاه این شماره ابتدای هر استانداری آورده شد مشخص کننده خانواده این نوع استاندارد است . از جمله این استاندارد ها می توان به موارد زیر اشاره نمود :
1-سری استانداردهای 9000 مربوط به مدیریت کیفیت
2- استاندارد های سری 14000 مربوط به مدیریت محیط زیست
و ...
ولی بسیاری از استاندارد های تعریف شده بصورت اختصاصی مربوط به صنایع و یا خدمات خاصی تعریف و تدوین شده اند . مانند موارد زیر :
1- haccp سیستم کنترل نقاط بحرانی در صنایع غذایی
2- hse استاندارد مربوط به بهداشت ، ایمنی و محیط زیست
3- iso 22000 مدیریت ایمنی مواد غذایی
4- iso/ts16949 استاندارد مشخصات فنی در صنایع خودرو سازی و صنایع وابسته
و ...