برند یا علامت تجاری

1- برند یا علامت تجاری چیست ؟

برند یک نشانه است ، یک شکل خاص ، یک مفهوم و یا یک ایده آل . این شکل یا نشانه بر روی کالا و محصولات چاپ می شود، همه جا معرفی می شود و گاها تنها از یک کارخانه و یک شرکت تمامی افراد تنها این برند را می شناسند. این شکل خاص و منحصر به فرد ضمن معرفی محصولات و خدمات شرکت باعث تمایز بین خدمات و محصولات شرکت با سایر محصولات و خدمات می شود. برند ابزار قدرتمندی است که در صورت بهره برداری مناسب می تواند به کسب و کار یک شرکت رونق فوق العاده ای داده و آن شرکت را مشهور کند . بنابر این برند نه تنها باعث تمایز کالا و خدمات و معرفی محصولات می شود که ابزاری قدرتمند برای بازاریابی محصولات شرکت می باشد.
برند را با نام های بسیاری می شناسند . برند ، لوگو ، شکل تجاری ، علامت تجاری ، آرم و یا همان نشان تجاری اسامی مختلف برای برند هستند که تماما یک معنی می دهند . علامت تجاری در واقع تفکر یک تولید کننده ، خدمت رساننده می باشد. این علامت در تلاش است تا افکار صاحب خود را به مشتری القا کند . احساسات او را برانگیزد و باعث جذب مشتری شود. اگر این علامت مفهوم صحیح و واقعی داشته باشد هر مشتری خود معرف و بازاریاب برند خواهد بود و این یعنی سود و بهره وری برند برای صاحب یا صاحبین خود .

از علامت تجاری به عنوان شناسنامه محصول نیز نامبرده می شود . شاید بی دلیل نباشد که چنین نامی برای آن گذاشته شده است . همانگونه که افراد مختلف از طریق شناسنامه شناخته می شوند برند نیز ابزار شناختن محصولات شماست . البته تفاوتی در این میان وجود دارد و آن هم اینکه ممکن است دو یا چند نفر با یک نام و مشخصات در یک کشور پیدا کنید ولی در خصوص برند این موضوع نمی تواند اتفاق بیافتد .
برند نشان منحصر به فردی است که فقط مختص صاحب برند است و اجازه بهره بردای و استفاده از آن تنها با صاحب برند می باشد. کسی نمی تواند بدون اجازه و مجوز صاحب برند از ان استفاده نماید. ولی این موضوع مشروط به ثبت شدن برند بصورت کاملاً قانونی و صحیح می باشد.

برای اینکه صاحب و یا آفریننده برند یا علامت تجاری بتواند نسبت به برند خود انحصار داشته باشد و قانوناً خود را مالک برند معرفی نماید باید برند را ابتدا ثبت کند. با ثبت برند ، صاحب آن امتیاز برند را خواهد داشت. با ثبت برند جلوی خسارت و سوء استفاده از برند را خواهید گرفت و اگر کسی به عمد و یا به دنبال اهداف و انگیزه ای بخواهد به برند شما آسیب بزند به راحتی می توانید او را شناسایی و از حق خود دفاع نمایید.
با سرمایه گذاری صحیح و معرفی مناسب برند خود و مدیریت آن می تواند برند خود را به جایگاه مورد نظرش رسانده و از قبال آن به سود های فراوانی دست پیدا نماید . صاحب برند در صورت موفقیت برند خود می تواند با دادن مجوز حق استفاده از برند به سایر شرکت های علاقمند به استفاده از این برند و در ازاء مبلغ قابل توجهی به سود های حاشیه ای دیگری نیز دست پیدا کند . البته این مجوز باید قانونی و مطابق با آئین نامه ها و قوانین مخصوص خود داده شود .

علامت تجاری در نقش هویت محصولات و خدمات شرکت به کار می رود. یعنی اینکه با وجود یک برند مطرح ، مشتریان از طریق آن محصولات شما را می شناسند و در خصوص سایر محصولات و شرکت شما نظر می دهند. بنابراین باید برای طراحی برند با دقت و حوصله فراوان مفهوم سازی کرد. باید برند همه تفرکات شما را به نقش ایده آل و واقعی به جامعه هدف شما منعکس کند. مشتریان باید با یک نگاه به درک عمیق برند شما نائل شوند .
برندی پر مفهوم و ماندگار خواهد بود که به زیبایی ترسیم و طراحی شده باشد ، هویت محصولات و خدمات را نشان دهد ، در ذهن ماندگار باشدو قابل سوء استفاده نباشد. اگر برند به خوبی مفهوم دهی و طراحی شود حتی می تواند در سطوح بین المللی حرفی برای گفتن داشته باشد . به یاد داشته باشید برای طراحی برند خود عجله نکنید . خواسته های خود را از برند یادداشت نموده و مفاهیم مورد نظر خود را بسنجید. پس از آن با یک یا چند طراح مشورت نموده و با بهترین طراح برای طراحی لوگو یا علامت تجاری خود همکاری نمایید. به هیچ عنوان نباید طراحی برند را چیزی ساده در نظر داشته باشید.

همچنین ثبت برند نیز در ابعاد داخلی و بین المللی یک مهارت و دانش و تخصص است . باید تمام جوانب قانونی و حقوقی بررسی شود . سرمایه گذاری بر روی برند سرمایه گذاری کمی نخواهد بود . تصور کنید دقیقاً لحظه ای که برند و علامت تجاری شما به سوی موفقیت است ناگهان به دلیل یک بی توجهی در ابتدای ثبت دچار مشکل شده و تمام سرمایه شما بر باد رود . پس بهتر است با مشاورین و متخصصین ثبت شرکت و ثبت برند آرمان تماس گرفته و مشورت کنید تا شما را راهنمایی نمایند .

انواع برند

برند در دو نوع و حالت مطابق با ماده 30 قانون تجارت قابل ثبت است :

برند انحصاری ، انفرادی یا منحصر به فرد :
این برند همان نشانه قابل رویت و معرف محصولات است که انحصار به یک فرد حقیقی و یا شرکت حقیقی دارد و خدمات و محصولات این شخصیت حقوقی را معرفی و با عث تمایز آنها با سایر کالاها و خدمات می شود.

برند جمعی :
برند جمعی نیز علامت و نشانه ای قابل رویت است که باعث تمایز و شناخته شدن محصولات و خدمات استفاده کنندگان با سایر رقبا و محصولات می باشد . تفاوت برند جمعی با برند انحصاری در این است که این نوع برند بصورت جمعی در اظهارنامه تعیین و ثبت می شود و تعیین کننده مبدا و همچنین خصوصیات کیفی و استاندارد محصولات و خدماتی است که از این برند استفاده می کنند. در واقع این نوع برند توسط چند فرد حقیقی و حقوقی مورد استفاده قرار می گیرد و صاحب برند در اصل تایید می کند که استفاده کنندگان از این برند استاندارد ها و کیفیت مورد نظر او را دارند و مورد تایید وی می باشند .
البته لازم به توضیح است که نام تجاری با نشان تجاری یا همان برند متفاوت است . نام تجاری عنوانی است که اشخاص حقیقی و حقوقی با آن شناخته می شوند و تعیین کننده صاحبان برند است نه خود برند .

اما برای ثبت برند یا علامت تجاری به مدارک زیر نیاز است :

اشخاص حقوقی
یک نسخه کپی از آگهی تاسیس
کپی از آخرین آگهی تغییرات شرکت
یک نسخه کپی از مجوز های شرکت شامل پروانه بهره برداری و جواز تاسیس
کپی کارت بازرگانی به نام شرکت یا مدیر عامل شرکت
کپی شناسنامه و کارت ملی مدیر عامل شرکت
ارائه یک نمونه از علامت تجاری در ابعاد 10*10
مهر شرکت
تبصره : در صورت عدم وجود مجوز برای شرکت همین که شرکت صاحب رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل باشد کفایت می کند
اشخاص حقیقی
کپی شناسنامه و کارت ملی متقاضی
کپی جواز کسب و یا هرگونه مجوز فعالیت
کپی کارت بازرگانی به نام متقاضی
ارائه یک نمونه از علامت تجاری در ابعاد 10*10

پیشینه ثبت برند دقیقاً مشخص نیست ولی تنها چیزی که مشخص است این است که در ایام و روزگاران قدیم نیز از علامت تجاری برای ساخته های خود استفاده می کرده اند. بر روی سفال ها و سلاح های ساخته شده چندین هزار ساله پیش نیز هنرمندان و آهنگران اقدام به درج علامتی به عنوان علامت تجاری خود بر روی ساخته خود می کردند تا با این روش خود را معرفی نموده و کالاهای خود را با سایرین متمایز نمایند .
در اوایل قرن 12 میلادی به دلیل رونق مبادلات کالا بین کشور ها علامت تجاری به شکل جدی تری مورد اهمیت قرار گرفت . و این موضوع تا جایی ادامه یافت که در زمان ادوارد دوم پادشاه وقت انگلستان در سال 1363 میلادی استفاده از علامت تجاری برای برخی از صنعتگران اجباری شد . این برند و علامت تجاری با گذر زمانه پخته تر و رسمی تر شد تا اینکه در سال 1305 خورشیدی ثبت برند در ایران رسمیت یافت . قدیمی ترین برند های ثبت شده را می توان در این تاریخ دید . در دهه های اخیر نیز به دلیل رشد و شکوفایی اقتصادی در تمامی دنیا و خصوصی سازی که در ایران انجام پذیرفت و ثبت شرکت های خصوصی فراوان این علامت به یک ضرورت تبدیل شد تا جایی که امروزه به عنوان مهمترین رکن شناسایی محصولات و بازاریابی آنها تبدیل شده است .

کدام علائم را می توان به عنوان علامت تجاری ثبت کرد ؟

تعریف برند و علامت تجاری در همه جای دنیا تقریبا همین است که ذکر شد ولی برای ثبت برند و علامت تجاری در هر کشور قوانین و محدودیت هایی با توجه به فرهنگ و ساختار آن کشور وجود دارد . برند می تواند ترکیبی از چند حرف فارسی یا لاتین باشد ، می تواند عدد با حرف ترکیب شود و یا تنها به کار رود ، می تواند یک نقش و نگاره خاص باشد ، سمبل یا نقوشی خاطره انگیز در جلوه جدید . حتی در برخی از کشور ها بوها و رنگ ها را هم می توان به عنوان برند تجاری ثبت کرد و جالبتر اینکه مزه برخی از غذاها و خوراکی ها نیز به عنوان برند ثبت شده است .
البته در این میان هستند علامت هایی که به عنوان علائم اشتراکی معروف هستند . این علائم در واقع نشانه ای برای شناسایی شرکت و اعضاء و شرکت های وابسته به آن و یا مورد تایید آنها می باشند. این علائم معمولا خانواده یک جامعه را پوشش می دهد به عنوان مثال جامعه مهندسین ،جامعه معماران و ...
و یا علائم تصدیق نامه هایی که توسط برخی از سازمان ها و شرکت های معتبر به شرکت ها و اشخاصی داده می شود که استاندارد ها و خواسته های آنها را تامین کرده باشند و در واقع بیشتر برای تضمین کننده کیفیت ، سلامت ، اهمیت و ... شرکت ها می باشند مانند نشان حلال و یا نشان استاندارد های ایزو .

چرا باید برند یا علامت تجاری را ثبت کرد ؟

آرم یا همان علامت تجاری شناسنامه محصولات یک شرکت می باشد که برای تمیز دادن و شناسایی محصولات کاربرد دارد و با سرمایه گذاری و مدیریت این برند صاحبان آن می توانند برای محصولات خود مشتریان بیشتری را جذب کرده و جامعه هدف خود را بلند تر کنند .این حق صاحب برند است تا با خیال راحت بر روی برندی که با تفکرات و اندیشه های خود ساخته و برای پروراندن ان هزینه های زیادی را متحمل شده سرمایه گذاری کند و توسط آن خود و محصولاتش را تبلیغ نماید .

با کمی توجه به اطراف متوجه ضرورت ثبت برند و علامت تجاری خود خواهید شد . برند های پر آوازه و مشهور بیشتر هدف سوء استفاده و خسران قرار دارند .سابقه نشان داده بیشترین سوء استفاده از برند ها از طرف 2 دو دسته افراد صورت می گیرد . دسته اول افرادی هستند که توان دیدن موفقیت شرکت و برند آن را ندارند . بخصوص اگر این شرکتها دقیقاً خدمات و محصولات مشابه شما را به بازار عرضه کرده و رقیب شما باشند. مشتریان این دسته به دلیل بی کیفیت بودن محصولاتشان به سمت محصولات و برند شما سوق پیدا می کنند و اینجاست که رقیب بی انصاف با تبلیغات سوء و یا با استفاده از توزیع جنس بی کیفیت با برند شما در تلاش برای آسیب رساندن به برند شما می شود.

دسته دوم اما طیف گسترده تری دارند . این افراد که اغلب آگاهی کافی در خصوص هزینه های برند ندارند و خودشان نیز نمی خواهند متحمل هزینه برای مدیریت و ساخت برند شوند راحت ترین کار را انجام می دهند. محولات و خدماتشان را با نام محصولات شما و با استفاده از برند شما به فروش می رسانند و به دنبال استفاده موثر از برند شما در راستای فروش محصولات خودشان هستند و این درحالی است که شما در این خصوص اصلا آگاهی نداشته و موقعی متوجه می شوید که شاید دیر شده باشد. محصولات بی کیفیت و با حداقل شاخصه های یک محصول خوب با نام برند شما در بازار فراوان است و به دلیل بد بودن کیفیت آنها همه محصول را به نام شما می شناسند و شما هستید که ضرر خواهید کرد.

ثبت علامت تجاری قوت قلبی است برای شرکت ها تا اطمینان داشته باشند که برند آنها مورد سوء استفاده قرار نمی گیرد .ثبت برند حقوق انحصاری برای مالک برند ایجاد می کند و چنانچه شخصی از این برند سوء استفاده کند به راحتی می تواند از مراجع قضایی بر علیه او اقدام نماید . این حق قابل واگذاری است. مالک برند می تواند اقدام به فروش برند های موفق خود با قیمت های دلخواه نماید و یا می تواند حق استفاده از آن را با قیمتی دلخواه به سایر شرکت های مورد اعتماد خود واگذار نماید .
تردیدی نیست که برای تداوم موفقیت و همچنین به منظور رشد روز افزون برند و در راستای حفظ داشته ارزشمند خودتان باید برندتان را قبل از هر اقدامی ثبت کنید . برای این کار حتماً از مشاورین ثبت شرکت و ثبت برند آرمان راهنمایی بگیرید تا دچار اشتباهات رایج هنگام ثبت برند یا علامت تجاری نشوید .

چگونه برند و یا علامت تجاری را ثبت کنیم ؟

برای ثبت برند یا علامت تجاری باید ابتدا طرح مورد نظرتان را با مفهوم مورد نظرتان طراحی نمایید . این طراحی می تواند توسط همکاران خودتان در درون شرکت انجام شود ولی بهتر است برای این مورد از طراحان حرفه ای کمک بگیرید . سپس باید با یک وکیل و مشاور خبره مشورت نمایید . به هیچ عنوان ثبت برند را کاری ساده و راحت در نظر نگیرید. با توجه به گستردگی برند ها و علائم تجاری در کل دنیا بهتر است تمامی جوانب برای ثبت برند در نظر گرفته شود.
به عنوان مثال هیچ می دانید که برای ثبت برند چه محدودیت هایی وجود دارد ؟ چه علائمی را نباید ثبت کرد ؟ کدام نوع علامت ها مورد قبول نمی باشند و ... اگر به هر دلیل پس از مدت ها برنامه ریزی و تلاش برای طراحی برند و در هنگام ثبت متوجه شوید که علامت مورد نظرتان قبلا ثبت شده و یا نمونه های مشابه زیاد دارد و یا به دلیلی غیر حرفه ای امکان ثبت ندارد این شما هستید که ضرر کرده اید. حتی اگر کمی هزینه می کنید حتما این کار را به دست مشاورین و متخصصین حوزه های ثبت برند بسپارید .
ثبت شرکت و ثبت برند آرمان با سابقه طولانی و استفاده از مجربترین کارشناسان و با هزینه ای بسیار کم می تواند برند شما را در کمترین زمان و به بهترین و تضمینی ترین روش به ثبت برسانند .

تاثیر ثبت برند یا علامت تجاری در شرکتها

امروزه یکی از اساسی ترین و مهمترین پایه های تجارت هر فعال اقتصادی استفاده از برند و علامت تجاری می باشد و برای موفقیت این برند و علامت تجاری هزینه های هنگفت تبلیغاتی و بازاریابی صورت می گیرد .صرف این هزینه ها و انجام این تلاش ها همه به دلیل معرفی و شناساندن برند و علامت تجاری به جامعه هدف و مشتریان مورد نظر می باشد . اما چرا باید این همه هزینه و تلاش شود تا برند معروف شود؟ چه تاثیری شهرت برند در برنامه های تولیدی و خدماتی شرکت ها خواهد داشت ؟
همانگونه که قبلا اشاره شد برند در نقش تمایز دهنده و معرف کالاها و خدمات یک شرکت فعالیت می کند و ثبت این برند باعث اطمینان به عدم سوء استفاده از آن توسط افراد سود جو می شود . هنگامی که یک علامت تجاری به شهرت دست پیدا کند در کنار آن شهرت و محبوبیت برای شرکت به وجود خواهد آمد . مشتریان خود بازار یاب محصولات آن شرکت با معرفی آن بوسیله برند شرکت به یکدیگر می شوند . هر چه شهرت برند بیشتر شود طبیعتاً فروش شرکت بالاتر می رود و جامعه مشتریان شرکت افزایش خواهد یافت .

با معرفی نام شرکت نمی توان به حقیقت واقعی شرکت پی برد . در خیلی مواقع نام یک شرکت حتی نمی تواند مشخص کند که این شرکت چه خدمت و یا محصولی دارد ؟ فعالیت اصلی آن چیست و در کجا فعالیت می کند. ولی نام محصول و یا نشان تجاری برای همه آشناست. به عنوان مثال شاید همه نام سایپا را شنیده باشند و بدانند که شرکتی به نام سایپا در ایران خودرو تولید می کند ولی وقتی عنوان می شود پراید دیگر برای خیلی از افراد شرکت تولید کننده شاید الزامی نباشد شناخته شود. پراید یک برند است که از خود سایپا معروفتر است . بسیاری از شرکت های بزرگ دنیا نیز شهرت و افتخارات و سرمایه خود را مدیون یک برند خوب و مطرح می باشند .

برند بزرگترین ابزار برای بازاریابی و فروش محصولات یک شرکت است. بسیاری از بازاریابان بزرگ دنیا به دنبال برند هایی می گردند که بتوانند به آنها اطمینان داشته باشند و آن را به بازار معرفی نمایند . در واقع پیروزی یک برند آغاز موفقیت یک شرکت است. اما تنها این یک آغاز است . وقتی برند به شهرت می رسد که بتواند از مفهوم و اعتبار خود دفاع کند . بتواند خواسته مشتریان خود را برآورده نماید و آنچه که جامعه هدف به دنبالش هستند را به بهترین نحو برآورده نماید . وقتی مشتریان از برند شما استفاده می کنند انتظار بهترین را دارند. انتظار دارند تا مفهومی که در برند به آن رسیده اند را درک کنند .
بنابر این اگر به درک دلخواهشان رسیدند برند موفقیت مورد انتظار را به دست آورده است ولی اگر نتواند آن انتظاری را که مشتریان دارند برآورده نماید و هدف خود را بخوبی انجام ندهد شکست برند در راه است . مشتری ناراضی برند شما را تخریب خواهد کرد و همین برای شکست شما و حتی خطر از دست دادن سرمایه ای شما کفایت می کند.ت پس هرگز فراموش نکنید قبل از بازاریابی و سرمایه گذاری در برند کیفیت و کمیت مورد نظر مشتریان را برای آنها آماده کرده باشید و حتی خیلی بیشتر از انتظارشان به آنها بدهید .

مدت زمان مورد نیاز برای ثبت برند یا علامت تجاری

از زمان ارائه اظهارنامه ثبت برند حدود دو ماه طول خواهد کشید تا پرونده تکمیل و مدارک برند به نام شما ثبت شود . پس از آن زمانی در حدود 4 تا 5 ماه نیز برای صدور پروانه نیاز است . پروانه مالکیتی که از تاریخ صدور تا 10 سال اعتبار خواهد داشت بنابر این در مجموع و تا زمان دریافت پروانه مالکیت برند حدود 5 تا 6 ماه زمان نیاز است .

چه علامت هایی را نمی توان ثبت کرد ؟

علامت هایی که در آن واژه های عام مانند اسب ، صندلی و ... به کار رفته باشد قابل ثبت نمی باشند .
علامت هایی که واژ های توصیفی در آن بکار رفته شده باشد مانند شیرین برای شکلات ، شور برای نمک، تیز برای چاقو و ... این کلمات توصیفی هستند و نمی توانند در انحصار یک برند باشند بنابر این قابل ثبت نیستند
علامت های تجاری که گمراه کننده و فریب دهنده باشند و مصرف کننده نسبت به مبداء یا ماهیت محصول دچار تردید و ابهام شود . مثلا تولید کننده نوشابه نمی تواند از علامت جو یا گندم استفاده نماید زیرا می تواند باعث اشتباه خریدار شود . ممکن است خریدار به خیال طبیعی بودن محصول را خریداری نماید .
علامت های تجاری که بر خلاف شرعیات و اخلاق حسنه باشند و یا نظم عمومی جامعه را تحت تاثیر قرار دهند . این نوع علائم در هر کشور بسته به نوع فرهنگ و قوانین آنها متفاوت هستند .
علامت هایی که از علائم کشوری و لشگری مانند نشان های سلطنتی ، علائم رسمی دولتی ، پرچم کشور و یا نمونه هایی که در سازمان های بین المللی برای کشور ایران وجود دارند نباید به عنوان برند ثبت شوند و غیر قانونی هستند . البته در این مورد در صورتیکه مجوزی از نهاد ذی ربط ارائه شود استثناهایی وجود دارد .

علاوه بر موارد بالا و با احتساب ماده 32 قانون تجارت علامت های تجاری که شاخصه های زیر را داشته باشند نمی توانند به عنوان برند ثبت شوند :
نتوانند باعث تمایز بین کالا و خدمات شرکت با سایر شرکت ها شوند
نشانه هایی از عدم رعایت موازین شرعی ، عرفی و قانونی در آنها دیده شوند .
باعث اشتباه در مورد مبداء جغرافیایی کالاها و خدمات مربوط به آن در بین جامعه مشتریان خود شوند .
مشابه و یا تقلید از نشانه های نظامی و مملکتی باشند
مشابه و یا برگفته و یا تقلیدی از نشانه ها و علائم سازمان ها و شرکت های بین المللی باشند
مشابه و یا نزدیک به علائمی باشند که قبلا توسط افرادی دیگر در همین زمینه کالا و خدمات به ثبت رسیده اند .
کاملا مشابه به علائمی باشند که قبلا ثبت شده و مربوط به کالاها و خدمات غیر مشابه هستند .
علامتی باشد که قبلا توسط فردی دیگر به ثبت رسیده و هنوز معتبر است .

امیدوارم در این مقاله توانسته باشیم تا حدودی به آشنایی شما در زمینه برند و برندینگ و همچنین ضرورت ثبت برند و علائم تجاری کمکی کرده باشیم. به یاد داشته باشید که یک برند و علامت تجاری موفق تا چه میزان می تواند در موفقیت شرکت شما نقش داشته باشد و همچنین عدم ثبت برند و علامت تجاری تا چه میزان می تواند خطر ضرر های اقتصادی و نابودی سرمایه را برای کسب و کار شما به همراه داشته باشد .
طراحی برند نیازمند حوصله و اندیشه فراوان است . پس به محض اینکه طرح خود را آماده کردید قبل از اقدام به مدیریت برند و سرمایه گذاری برای معرفی آن در بازار با کمک مشاورین و متخصصین ثبت شرکت و برند آرمان برند یا علامت تجاری خود را به ثبت برسانید. پس از آن با یک برنامه مدیریتی خوب می توانید برند خود را به شهرت و سود آوری برسانید. انشاا.. در مقاله های آتی در خصوص نحوه طراحی برند و مدیریت آن در بازار مطالب بیشتری با هم مرور خواهیم کرد .