کارت بازرگانی مجوز اصلی تجارت خارجی و شناسنامه افراد متقاضی برای واردات و صادرات کالا به کشور می باشد که توسط اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و با طی نمودن مراحل قانونی و استاندارد صادر می شود .
صدور کارت بازرگانی به دو صورت حقیقی و حقوقی امکانپذیر بوده و متقاضیان دریافت کارت بازرگانی باید از شهرستان محل اقامت خود اقدام به دریافت کارت بازرگانی نمایند . این کارت که مبنای اصلی و لازمه ورود و خروج کالا به کشور می باشد با اعتبار یک ساله صادر می شود . برای دریافت کارت بازرگانی باید درخواست دریافت کارت تکمیل شده و با ارائه مدارک مورد نیاز و حضور در کلاس های تعریف شده اقدام شود .

کارت های بازرگانی به نام شخص و منحصر به فرد می باشد و هر گونه خلاف و قاچاق کالا توسط این کارت را باید صاحب کارت جوابگو بوده و مالیات های تعیین شده را باید پرداخت نماید . درصورت محرز شدن خلاف توسط کارت بازرگانی و یا عدم پرداخت تعهدات مالیاتی توسط فرد کارت بازرگانی باطل و فرد در صورت عضویت در اتاق بازرگانی از این اتاق اخراج و باید مطابق ماده 30 قانون امور گمرک ایران تمامی جرائم و خسارات وارده را پرداخت و جزای کیفری نیز برای او در نظر گرفته خواهد شد .

موارد مورد استفاده کارت بازرگانی عبارتند از :

انجام ثبت سفارشات و امور ترخیص کالا
انجام امور واردات کالا از مناطق مشخص شده و مجاز
انجام فعالیت حق العمل کاری در گمرکات کشور
انجام امور صادراتی کالاهی مجاز کشور
اما صدور کارت بازرگانی نیز به مانند بسیاری از مدارک حقوقی و قانونی دیگر شرایط و ضوابطی دارد و هر فرد نمی تواند تنها به دلیل علاقه و یا هر موضوع دیگری اقدام به درخواست و اخذ کارت بازرگانی نماید . کارت بازرگانی یک سند حقوقی است و باید فردی که صاحب این سند می شود شرایط مناسب و در خور آن را داشته باشد. افرادی که دارای قابلیت ها و شرایط زیر باشند می توانند درخواست دریافت کارت بازرگانی را بدهند :

1- اشخاص حقیقی داخلی یا ایرانی
a. داشتن حداقل 23 سال تمام
b. برگ پایان خدمت و یا معافیت پزشکی
c. سه سال سابقه فعالیت های تجاری و اقتصادی . البته این موضوع باید به تایید دو نفر که خودشان صاحب کارت بازرگانی می باشند یا مجوز یکی از وزارتخانه ها را برای تولید صادره دارند باید برسد .
d. محلی به عنوان محل فعالیت اقتصادی داشته باشند . فرقی نمی کند اجاره ای باشد و یا در مالکیت فرد .
e. دفاتر قانونی به همراه اظهارنامه ثبتی باید ارائه شوند و الزام است .
f. در یکی از بانک های مورد صلاحیت باید دارای حساب جاری معتبر باشد.
2- اشخاص غیر ایرانی و غیر بومی
a. تمامی مدارک ذکر شده برای اشخاص حقیقی ایرانی را به جزء مورد خدمت سربازی باید ارائه نمیاند
b. باید دارای برگه اقامت معتبر باشند
c. باید پروانه فعالیت و مجوز کار داشته باشند .

مدارک لازم برای صدور کارت بازرگانی برای اشخاص حقیقی :

 درخواست کتبی برای صدور کارت بازرگانی
 کپی مدارک تحصیلی که حداقل باید دیپلم باشد
 کپی مدارک شناسایی درخواست کننده
 تکمیل فرم عضویت اتاق بازرگانی به انگلیسی و فارسی
 تکمیل تعهد نامه عضویت در اتاق بازرگانی
 تکمیل 2 نسخه فرم مشخصات بازرگانی
 دریافت حسن اعتبار حساب بانکی از بانک
 تکمیل فرم های مربوطه دیگر از جمله فرم مشخصات عمومی ، اعلام معرفین ، کپی کارت بازرگانی ( در صورت وجود )
 نامه کتبی معرفین در خصوص تایید اینکه فرد متقاضی در امر اقتصادی و تجاری حداقل بیش از 3 سال سابقه داشته است . ارائه این نامه برای دارندگان مدارک دانشگاهی و دارندگان مجوز تولید از یکی از وزارتخانه ها الزامی نیست .
 اصل و کپی تعهد نامه دریافت کارت بازرگانی و تایید امضاء متقاضی در دفاتر اسناد رسمی
 دو نسخه اظهارنامه ثبت نام در دفاتر بازرگانی مورد تایید اداره ثبت شرکت ها
 کپی گواهی پلمپ دفاتر از اداره ثبت شرکت ها به همراه اصل گواهی
 گواهی عدم سوء پشینه بصورت اصل و کپی
 یک قطعه عکس 4*3 جدید
 دو برگ کپی از کارت پایان خدمت و معافیت از خدمت سربازی
 دو سری فتوکپی از سند مالکیت محل کار و یا اجاره نامه محضری معتبر
 اصل و کپی فیش واریزی به حساب سازمان بازرگانی
 اصل فیش حق عضویت بسته به میزان سرمایه طبق فیش تقدیمی و فیش حق تمبر
 اصل وکالتنامه محضری وکیل در صورت ثبت کارت بازرگانی توسط وکیل

لازم به توضیح است کارمندانی که برای دستگاه های دولتی کار می کنند اجازه ثبت نام و دریافت کارت بازرگانی را نخواهند داشت . همچنین هر شخص تنها می تواند یک کارت بازرگانی دریافت نماید و صدور بیش از یک کارت برای یک نفر ممکن نیست. البته در صورتیکه فرد به عنوان یک شخصیت حقیقی اقدام به دریافت کارت بازرگانی کرده باشد و سپس به عنوان نماینده یک شرکت بخواهد کارت بازرگانی دریافت نمایند می توان در قالب نماینده آن شرکت و به نام آن شخصیت حقوقی کارت بازرگانی دریافت نماید .
پس از تهیه و ارائه مدارک فوق ، واحد ثبت نام دفاتر بازرگانی اقدام به درج اظهارنامه در دفتر مخصوص خود نموده و شماره ای بر روی هر سه نسخه اظهار نامه می نویسد . این شماره به شماره پرونده شهرت دارد که باید برای همیشه به یاد داشته باشید. پس بهتر است یک نسخه از اظهار نامه را در مدارک خود بایگانی کرده و برای تمدید و یا موارد مورد نیاز دیگر بتوانید شماره را ردیابی نمایید تا به مشکل برخورد نکنید . پس از نوشتن شماره پرونده بر روی سه نسخه اظهار نامه باید واحد ثبت نام این سه نسخه را مهر و امضاء کند .
یک نسخه از اظهار نامه را واحد ثبت نام برای بایگانی ارسال خواهد کرد و دو نسخه از آن را به متقاضی تحویل می دهد . متقاضی این دو نسخه را به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن برده و با ارائه آن فرآیند صدور کارت بازرگانی آغاز خواهد شد. نکته ای که باید در نظر داشته باشید این است که متقاضیانی که از شهرستان خواهان دریافت کارت بازرگانی می باشند باید از شهرستان محل اقامت خود اقدام نمایند و اظهارنامه باید به اتاق بازرگانی شهرستان خودشان برای صدور کارت بازرگانی تحویل داده شود .

اشخاصی که نیاز به دریافت کارت بازرگانی ندارند :

شرکت های تعاونی مرز نشین ها
ملوانانی که در کشتی ها و شناورهای خارج از کشور با اصالت ایرانی و در حال تردد بین کشور ها می باشند .
پیله وران
کارگزانی ایرانی الاصل که در کشور های دیگر مشغول به فعالیت بازرگانی بوده و کارنامه و سوابق شغلی آنها در وزارت کار ثبت شده باشد .
کالاهایی که بنا بر مقررات و قوانین حاکم در گمرک به عنوان کالاهای فروشی در نظر گرفته نمی شوند .

مدت اعتبار کارت بازرگانی از زمان ارائه اظهارنامه ثبت یک ساله می باشد البته در مواردی خاص این مدت می تواند به 5 سال ارتقاء یابد . قبل از ابطال این کارت افرادی که تمایل به حفظ و ادامه فعالیت خود با کارت بازرگانی را دارند باید اقدام به تمدید کارت بازرگانی نموده و با ارائه مدارک لازم کارت بازرگانی خود را تمدید نمایند . برای تمدید این کارت فرآیند آن تا حدود زیادی مشابه به فرآیند اخذ کارت بازرگانی می باشد و همان مدارک و مستندات باید ارائه شود .
اما کارت بازرگانی در صورتیکه در زمان خود تمدید نشود و یا به دلایل کشف اثرات سوء استفاده و خلاف رویه می تواند باطل شود . ابطال کارت بازرگانی به طرق زیر می باشد :

1- ابطال کارت بازرگانی بصورت اختیاری و انصراف از حق مالکیت کارت بازرگانی
بنا به هر دلیل و در صورتیکه اشخاص حقیقی و حقوقی تمایلی به داشتن کارت بازرگانی نداشته باشند و بخواهند زودتر از موعد انقضاء کارت نسبت به ابطال آن و انصراف از اتاق بازرگانی و کارت بازرگانی دهند باید با در دست داشتن مدارک مورد نیاز که برای ثبت به آن اشاره شد به دفاتر اتاق های بازرگانی و تعاون کل اداره کل مقررات صادرات و واردات و یا سازمان های بازرگانی هر استان مراجعه و کتباً درخواست خود را اعلام نمایند .

2- ابطال کارت بازرگانی به شکل اجباری
پس از دریافت کارت بازرگانی در صورتیکه یک یا چند شرط مورد نیاز برای تصاحب کارت بازرگانی از شخص صاحب کارت سلب شده باشد و یا اینکه پس از صدور برای اتاق بازرگانی محرز شود که فرد متقاضی یک یا چند شرط را نداشته و یا جعلی بودن مدارک ثابت شود وزارت بازرگانی می تواند نسبت به ابطال کارت با تقاضای اتاق بازرگانی اقدام نموده و مراتب را به اطلاع اتاق بازرگانی و صنایع ایران و همچنین اتاق تعاون و گمرک ایران برساند .

همچنین مطابق با ماده 30 قانون امور گمرک ایران چنانچه صاحبان کارت بازرگانی نسبت به امر قاچاق مبادرت ورزند و این موضوع به اثبات برسد علاوه بر مجازات های تعیین شده توسط اتاق بازرگانی و انجام محاکمه های قضایی کارت بازرگانی وی باطل و از عضویت اتاق بازرگانی کنار گذاشته خواهد شد . اینکه از عضویت اتاق بازرگانی و داشتن کارت بازرگانی بصورت دائم محروم شود یا خیر بستگی به ارجاع شدن یا نشدن موضوع به مراجع قضایی به پیشنهاد گمرک و تشخیص کمیسیون مرکب از نمایندگان وزارت اقتصاد، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران خواهد داشت .